Glosario
Activo subxacente
Activo ao que se refiren os contratos de produtos derivados, polo que o seu prezo condiciona o valor destes.
Amortización d un valor
Operación pola que se devolve ao posuidor do valor, chegado o seu vencemento, o principal ou o prezo de reembolso (principal máis prima ou menos perda).
Anotación en conta
Rexistro contable que representa un conxunto de dereitos de contido económico, asociado a un valor. A persoa que aparece lexitimada nos asentos do rexistro contable goza da presunción de titularidade do mesmo. A transmisión dunha anotación en conta ten lugar por transferencia contable, sen que sexa necesaria a intervención de fedatario público. A inscrición da transmisión é opoñible fronte a terceiros e produce os mesmos efectos que a transmisión dos títulos físicos. A lexitimación para a transmisión e para o exercicio dos dereitos derivados dos valores representados por anotacións en conta pode acreditarse mediante a exhibición de certificados expedidos polas entidades encargadas dos rexistros. Ditos certificados non teñen máis función que a acreditación da lexitimación, enon é posible a súa utilización como título de tradición nin a súa negociación.
Bo segregable
Valor negociable con cupóns periódicos que son susceptibles de segregación e negociación separada do principal, de modo que un valor con n pagamentos periódicos de cupón se converte en n+1 (incluíndo o principal) bonos cupón cero. No caso da Débeda do Estado, esta operación só poden realizala os Creadores de Mercado. No que ao ámbito da negociación, compensación e liquidación se refire as segregacións deberán facerse sobre importes nominais múltiplos de 100.000 euros, cun mínimo de 500.000 euros. Por outra banda, o valor nominal dos principais segregados e dos cupóns segregados é de 100.000 euros e 1.000 euros, respectivamente.
Bono
É un valor que ten vencemento a medio ou longo prazo, e que xera rendibilidade para o investidor normalmente a través de pagamentos periódicos (cupóns) ata o momento do seu vencemento, no que se aboa o valor de amortización do bono e se paga o derradeiro cupón. Dentro dos Valores do Tesouro, tanto os Bonos como as Obrigas do Estado responden a estas características: os Bonos do Estado emítense a prazos de entre 2 e 5 anos e as Obrigas a prazos superiores aos 5 anos.
Bono cupón cero
Tipo especial de bono que non paga cupóns ata o seu vencemento e no que a rendibilidade para o investidor consiste exclusivamente na diferenza entre o seu prezo de adquisición e o seu prezo de reembolso. Hoxe en día, o Tesouro español non emite bonos cupón cero, aínda que si existe a posibilidade, por parte dalgúns participantes no mercado, de “crear” valores deste tipo mediante a segregación dos distintos fluxos de caixa de Bonos e Obrigas do Estado. As Letras do Tesouro teñen estas características, por canto non pagan cupóns antes da súa amortización.
Bono do Estado
Valor de Débeda do Estado con cupón anual, emitido a un prazo comprendido entre dous e cinco anos. Actualmente, emítese a uns prazos de tres e cinco anos.
Bono nocional
Bono teórico que se emprega como activo subxacente nos mercados de futuros sobre débeda pública como substituto dos bonos reais, para favorecer a liquidez de ditos mercados
Capacidade ou necesidade de financiamento do Estado
En termos de Contabilidade Nacional, é a diferenza entre os recursos e empregos, correntes e de capital, do Estado. É equivalente á diferenza entre a variación neta de activos financeiros e a variación neta de pasivos financeiros do Estado. Comunmente é coñecida como o déficit del Estado en termos de contabilidade nacional, por canto reflicte o saldo orzamentario das operacións non financeiras contabilizadas polo principio de vindicación. Este concepto non coincide co de superávit (+) ou déficit (-) de caixa, no que se recollen as diferenzas entre os ingresos e gastos non financeiros do Estado en termos de liquidación orzamentaria.
Carteira a vencemento
Carteira rexistrada a favor dun participante no mercado de débeda pública anotada máis os valores cedidos temporalmente menos os adquiridos temporalmente. Por tanto, trátase dos valores que ese participante adquiriu, independentemente das operacións de cesión ou adquisición temporal que realizara sobre el.
Carteira dispoñible ou rexistrada
Saldo da conta de valores dun axente participante no mercado de débeda pública anotada. Representa o volume de valores anotados da súa propiedade, independentemente do tipo de operación utilizada para a súa adquisición, no momento do cálculo.
Conta de terceiros
Para cada entidade xestora, rexistro global dos saldos de débeda pública, contrapartida exacta, en todo momento, dos saldos mantidos nela polos non titulares de conta propia que a elixiran como rexistradora.
Conta propia
Rexistro individual dos saldos de débeda mantidos a nome propio en Iberclear, mantidos por entidades financeiras.
Contas Directas no Banco de España
Contas de valores anotados propiedade de terceiros que elixiron como entidade xestora o Banco de España. Trátase dunha canle dirixida especialmente a investidores particulares.
Creadors de mercat
Membres del mercat de deute públic la funció dels quals és afavorir-ne la liquiditat i cooperar amb el Tresor en la difusió exterior i interior del deute de l'Estat. Adquireixen una sèrie de compromisos relatius a la presentació de licitacions en les subhastes de deute i de cotització i negociació en el mercat de deute anotat, així com en relació amb l'emissió i col·locació de deute emès pel Tresor. Sota el compliment de certes condicions, són els únics autoritzats a anar a les segones voltes de les subhastes de Deute de l'Estat. El seguiment de la seva activitat es fa mensualment, d'acord amb criteris de participació tant en el mercat primari com en el secundari. L'àmbit de col·laboració d'aquestes entitats amb el Tresor es limitava als Bons i Obligacions, fins que la Resolució de 5 març de 2003, de la Direcció General del Tresor i Política Financera, va introduir la figura del creador de mercat de Lletres del Tresor.
Cupón
Xuro nominal, xeralmente periódico e expresado como unha porcentaxe do valor nominal do activo, que teñen dereito a percibir os propietarios dun bono. Pode ser fixo (cando a súa contía concreta se fixa no momento da emisión) ou variable (cando a súa contía se revisa en determinados momentos de tempo). Dentro dos Valores do Tesouro, os Bonos e Obrigas do Estado pagan un cupón anual, que en todas as referencias actualmente abertas é fixo.
Cupón corrido
Xuro acumulado e non pagado dun bono. Calcúlase multiplicando o tipo de xuro nominal (cupón nominal) pola fracción de tempo transcorrido desde que comezou a acumularse.
Emisión
Operación pola que se crea e pon en circulación un título-valor.
Emisión ao desconto
Modalidade de emisión propia dos valores que non teñen cupóns periódicos. Estes valores comprometen o emisor a realizar un único pagamento na data de vencemento (xeralmente por importe do valor nominal), e por tanto a súa rendibilidade ven dada polo feito de que o investidor os adquire a un valor inferior ao de reembolso; a diferenza entre prezo de adquisición e valor nominal é o desconto e denota a rendibilidade absoluta que obtén o investidor. Dentro da Débeda do Estado española, esta é a forma de emisión das Letras do Tesouro.
Entidade xestora
As Entidades Xestoras son institucións financeiras autorizadas a manter nos seus rexistros Débeda do Estado por conta dos seus clientes.
Fungibilitat
Propiedade dun conxunto de valores que os fai plenamente equivalentes entre si a efectos legais.
IBERCLEAR
É a Sociedade de Sistemas de Rexistro, Compensación e Liquidación de valores. Constituída polo SCLV e o Banco de España e, trala aprobación da Lei de Medidas de Reforma do Sistema Financeiro, unifica a xestión dos sistemas de rexistro, compensación e liquidación de valores de ámbito nacional. Con anterioridade a tal Lei, o SCLV encargábase do rexistro, compensación e liquidación de AIAF Mercado de Renda Fixa e dos mercados de bolsa, mentres que o Banco de España xestionaba, por conta do Tesouro, a Central de Anotacións do Mercado de Débeda Pública (CADE).
Letras do Tesouro
Valores de Deuda pública a corto plazo emitidos a descuento (la rentabilidad se establece como diferencia entre el precio de compra y el precio de reembolso). Actualmente, los plazos de emisión son, tres, seis, nueve y doce meses.
Mediadors del mercat
Axentes que teñen por actividade a posta en contacto e asesoramento dos membros do mercado de Débeda pública, sen que a súa mediación supoña interposición na operación. Existe un grupo de mediadores, que coincide co de mediadores do Servizo de Liquidación do Banco de España, que realiza o seu labor no segundo chanzo do mercado, mentres que un subgrupo do anterior serve a negociación no mercado cego. Os mediadores tamén son denominados “brokers”.
Mercado a prazo
Mercado no que se negocian compravendas de activos con liquidación futura, a un prezo fixado no momento da contratación da operación. A diferenza do mercado de futuros, non existe unha cámara de compensación que se interpoña entre as partes nin os prazos están normalizados.
MERCADO CEGO
Ámbito de negociación onde os participantes, comerciantes de débedas, principalmente fabricantes de mercados, cotizan os prezos de compra e venda en firme, ben directamente ou a través dun conxunto de mediadores especializados da débeda anotada. Neste mercado electrónico móstranse os mellores prezos de compra e venda das referencias citadas. As operacións realízanse sen coñecemento da contraparte da operación.
Mercado de opcións
Mercado derivado no que se negocia un contrato con liquidación aprazada que outorga ao comprador o dereito, pero non a obriga, á compra (opción de compra) ou venda (opción de venda) do activo subxacente, a un prezo pactado ao contratar a operación, a cambio de pagar (no caso da compra) ou recibir (no caso da venda) unha prima.
Mercado derivado
Mercado organizado no que se negocian produtos derivados dun activo subxacente, con liquidación aprazada e características normalizadas.
Mercado primario
É o mercado de emisión, isto é, aquel no que os valores son ofrecidos aos investidores por primeira vez; por tanto, é un mercado no que os compradores (denominados subscritores no caso da Débeda pública) adquiren valores ao emisor destes.
Mercado Secundario
É o mercado onde se negocian valores previamente emitidos.
Necesidade de endebedamento
(Con signo negativo denomínase Capacidade de endebedamento)
En Contabilidade de caixa reflicte a apelación neta do Estado a recursos financeiros alleos para a satisfacción das esixencias derivadas das súas operacións non financeiras (o chamado “déficit de caixa”) e da variación neta dos seus activos financeiros.
En Contabilidade de caixa reflicte a apelación neta do Estado a recursos financeiros alleos para a satisfacción das esixencias derivadas das súas operacións non financeiras (o chamado “déficit de caixa”) e da variación neta dos seus activos financeiros.
Obriga do Estado
Valor de débeda pública emitido polo Estado con cupón explícito anual, emitido a un prazo superior a cinco anos.
Operación a prazo
Para o caso do mercado español de débeda pública trátase dunha operación simple na que a transmisión do valor se efectúa nalgunha data posterior ás cinco hábiles seguintes á de contratación.
Operación con pacto de recompra á vista
Operación na que se fixa un período durante o cal o comprador ten a opción de esixir a recompra dos valores polo vendedor inicial nas condicións establecidas no momento da contratación. Tales condicións adoitan fixarse en termos de rendibilidade interna, independentemente de cando se exercite a opción. Trátase de operacións pouco frecuentes, que normalmente se contratan entre as xestoras e os seus clientes.
Operación dobre
Denominada tamén “operación simultánea”, é a constituída por dúas compravendas vinculadas de sentido contrario, contratadas ao mesmo tempo pero con momentos de liquidación distintos. Para o participante que compra os valores na primeira transacción da operación dobre trátase dunha adquisición temporal, mentres que para a súa contrapartida se trata dunha cesión temporal.
Operación simple
A constituída por unha soa compravenda. Pode ser tanto ao contado como a prazo.
Posición aberta
A posición aberta nun instrumento derivado compensable nunha cámara consiste no volume correspondente aos contratos deste que permanecen vivos, nun momento dado do tempo, por non ter sido cancelados anticipadamente como consecuencia dunha transacción de signo contrario ou por ter alcanzado a súa data de vencemento.
Poxa
Procedemento de emisión utilizado con carácter xeral polo Tesouro. Os investidores presentan ao emisor as súa peticións, que poden ser competitivas (reflicten os prezos que están dispostos a pagar polos valores) ou non competitivas (non reflicten tales prezos). O emisor decide o prezo mínimo que acepta recibir, rexeitando todas as peticións a prezos inferiores a este.
PRINCIPAL
É o nominal dun valor.
Punto básico
0.01%
Referencia
Conxunto de valores que, por ter características idénticas (basicamente igual cupón, tratamento fiscal, valor nominal e data de vencemento), manteñen entre si unha plena funxibilidade, aínda que foran emitidos en diferentes momentos do tempo.
Rendemento explícito
Cupón do bono, recibíndose dunha forma periódica, xeralmente anual.
Rendemento implícito
Diferenza entre o prezo de compra e o valor de reembolso dun título recibíndoseno momento da amortización do valor.
Rendibilidade
É o beneficio que xera, tanto por rendemento explícito como implícito, a posesión de determinados valores.
REPO
(Tamén coñecida como “compravenda con pacto de recompra”) Operación consistente na compravenda dun valor co compromiso de desfacela nunha data posterior e a un prezo determinado de antemán. Consiste nun só contrato. Así pois, nunha repo a data fixa o activo financeiro obxecto da operación repo é transmitido do vendedor inicial ao comprador inicial na data de contratación, para na data de termo ser transmitido de novo, pero ao revés (do comprador inicial ao vendedor inicial). Se é unha repo á vista a transmisión producirase en calquera momento durante o período.
Rotació
Mesura de la densitat de l’operatòria d'un actiu o grup d'actius durant un període de temps, donada pel quocient entre el volum contractat i el saldo mitjà en circulació en aquest període.
Segregación
Operación pola que se transforma un bono nun conxunto de valores (un por cada pagamento a que a posesión do bono orixinario daba dereito) negociables por separado; cada un destes valores (xeralmente coñecidos como “strips”) dá dereito a recibir un único pagamento (sexa pagamento de cupón ou devolución de principal) no futuro. En definitiva, dun bono a 3 anos obteríanse 4 strips, un por cupón e outro polo principal.
Segundo chanzo
Ámbito de negociación do mercado de débeda pública anotada ao que teñen acceso todos os membros. Trátase dun mercado descentralizado, no que se ten coñecemento da contrapartida e no que a intervención dun mediador non é obrigatoria.
Servizo de Compensación e Liquidación de Valores (SCLV)
Plataforma xestionada por Iberclear, encargada do rexistro contable dos valores representados mediante anotacións en conta e da xestión en exclusiva da compensación e liquidación das operacións contratadas nas bolsas de valores españolas, así como no Mercado de Valores Latinoamericanos (Latibex).
Servizo de Liquidación do Banco de España (SLBE)
Sistema de pagamentos xestionado polo Banco de España, a través do cal se liquidan as operacións do mercado interbancario de depósitos, as do mercado de FRAS e o lado de efectivo das do mercado de débeda pública entre titulares de conta, entre outras. Nesta rede precísase, para cada operación, a comunicación das dúas partes contratantes, salvo no caso do mercado cego de débeda pública, onde, debido ao descoñecemento da contraparte, a comunicación é triple, pois requírese a comunicación do broker cego que mediou na operación.
Simultània
Denominada tamén “operación dobre”, é a constituída por dúas operacións de signo contrario –unha de compra e outra de venda- con distinta data de execución, acordadas simultaneamente coa mesma entidade financeira e cuxos prezos quedan determinados desde o momento inicial. É, pois, unha operación moi similar á repo, pero ao efectuarse as compravendas a vencemento, a posesión en carteira do activo dá pleno dominio sobre el, co que pode ser mantido como tal, vendido inmediatamente, cedido con pacto de recompra etc, sen que en ningún caso a duración da operación simultánea sexa unha restrición para iso.
Sindicación
Procedemento de emisión crecentemente utilizado polos emisores soberanos, que consiste en que un grupo de entidades se compromete, a cambio dunha comisión de venda e aseguramento, a colocar unha emisión de valores entre os investidores. Ademais de mellorar a distribución da débeda entre os investidores finais, esta técnica de emisión permite acadar rapidamente un saldo en circulación o suficientemente elevado, o que redunda nunha maior liquidez da nova referencia.
Sistema de provisión de valores
Sistema de operacións simultáneas (ou permutas de valores), organizado por Iberclear, destinado a reducir o risco de liquidación de valores no mercado de débeda pública anotada. En virtude deste sistema, que, previa adhesión voluntaria a el, funciona de forma automática, a condición da existencia de saldo suficiente na conta de efectivo (ou doutros valores) da entidade en descuberto, un colectivo de prestamistas e o Banco de España ceden o valor que sexa necesario para completar a liquidación do día á entidade en descuberto, en simultánea (ou mediante permuta de valores se é o Banco de España o prestamista), a un prezo penalizador.
STRIPS
Acrónimo de Separate Trade of Registered Interest Principal Securities. Valores con rendemento implícito procedentes da segregación dun bono; poden ser de dous tipos: “strip principal-só” (cando o seu valor nominal é o valor de reembolso do bono orixinario), ou “strip cupón-só” (cando o seu valor nominal é o importe do cupón do bono orixinario).
Terceiros
Participantes no mercado de débeda anotada, que figuran no rexistro de valores dalgunha entidade xestora como posuidores dos valores que teñen.
Titulares
Participantes no mercado de débeda anotada que manteñen aberta conta de valores a nome propio na Central de Anotacións.
Tramos (emisión por)
Sistema de emisión de valores no que un mesmo valor –identificado por un código de referencia- se pon en circulación en ocasións sucesivas. Así, os valores inicialmente emitidos son suplementados posteriormente con outros de iguais características. O obxectivo fundamental é lograr un importe total acumulado dese valor que facilite a súa negociación.
Transferencias de valores
Operacións que implican traspasos entre as contas de valores dos titulares de contas ou entidades xestoras. Están orixinadas por operacións de terceiros: entre eles, cando teñen os seus saldos anotados en distintas xestoras, ou con titulares de conta, xestoras ou non, distintos da entidade xestora na que o terceiro mantén os seus saldos de débeda anotada. Se a transferencia orixina un só traspaso de valores, denomínase a vencemento, e se se realizan dúas transferencias de sentido contrario e do mesmo valor nominal, en dous momentos distintos do tempo, trátase dunha transferencia con orde de retorno.
Troco de débeda
Operació en virtut de la qual el Tresor duu a terme permutes de valors de deute públic: els que el Tresor lliura suposen una nova emissió, i els que rep es retiren de la circulació i s’amortitzen. Aquest intercanvi de valors se sol instrumentar en forma de subhasta. En els últims anys el Tresor no ha efectuat bescanvis
VALOR
Concepto xurídico que se refire a un conxunto de dereitos económicos, incorporados nun título físico (título-valor) ou asociados a un determinado rexistro contable (valores representados en anotacións en conta), de fácil transmisibilidade.
Valor cupón cero
Valor de renda fixa emitido baixo par, cuxa remuneración explícita se percibe integramente no momento da súa amortización en forma dun prezo de reembolso igual ao par. A súa principal característica financeira é que a súa duración é idéntica ó seu vencemento, o que fai que o seu valor de mercado sexa especialmente sensible ás variacións da taxa de xuro. Por outra parte ao non ter un cupón explícito, o seu tratamento fiscal en moitos países é diferente ao dos bonos habituais, na medida en que tributa como unha ganancia de capital.
Valor de reembolso
É o importe que recibe o propietario dun valor con motivo do seu vencemento. No caso dos Bonos e Obrigas del Estado, este importe vese incrementado nun derradeiro pagamento de cupón, que se realiza na mesma data.
Valor emitido a desconto
Valor de renda fixa emitido por debaixo do par, onde a diferenza entre o prezo de adquisición e o valor nominal ao que se amortiza é unha parte ou o total da súa remuneración. Neste último caso denomínase bono “cupón cero” cando o seu vencemento se mide en anos.
Valor nominal
É un valor teórico que o emisor establece como prezo unitario do activo, e que serve principalmente como referencia para o pagamento de cupóns. No caso dos Bonos e Obrigas do Estado, coincide co valor de reembolso.
Vencemento
Data de amortización fixada para un valor no momento en que este é emitido, e na cal o seu propietario pode esperar –e esixir- o valor de reembolso establecido.
VIDA RESIDUAL
Tempo que falta, nun momento dado, ata a data de amortización dun activo.
Xuro
Retribución, xeralmente expresada en tanto por cento anual, que se recibe por un investimento. Pode entenderse en dous sentidos:
1.-Xuro nominal: propio dos valores con rendemento explícito. É un concepto equivalente ao de cupón.
2.-Xuro efectivo: aquel que iguala capital investido co valor actualizado de todos os cobros que se percibirán con ese investimento no futuro. Esta é, por tanto, a mellor medida da rendibilidade dun valor no momento en que se adquire.
1.-Xuro nominal: propio dos valores con rendemento explícito. É un concepto equivalente ao de cupón.
2.-Xuro efectivo: aquel que iguala capital investido co valor actualizado de todos os cobros que se percibirán con ese investimento no futuro. Esta é, por tanto, a mellor medida da rendibilidade dun valor no momento en que se adquire.